Eşlerinizin, ebeveynleriniz ile geçinmesi zordur ve her zaman mümkün de olmayabilir. Eğer karınız ve anneniz çatışıyorsa, evliliğinizin zarar görmemesi için yapmanız gerekenler.

• Karınızı dinleyin

Bir insanın hayatta kazanabileceği en büyük yeteneklerden biri nasıl dinleyeceğini öğrenmesidir. Karınız ve anneniz arasında açıkça bir sorun olduğunda ilk önce karınızı dinlemelisiniz. Sorunun ne olduğunu anlamaya çalışmalı ve onu, onun bakış açısından anladığınızdan emin olmalısınız. Sorun hakkında kendi fikriniz olabilir, ancak öncelikli olarak karınızın bakış açısını anlamanız gerekir.

• Karınızın sınır çizmesine yardımcı olun

Örneğin; annenizin çat kapı devamlı gelmesinden dolayı karınız stresli hissediyorsa, eşinizin sınır çizmesine yardımcı olun. Sınırlarınız ne olursa olsun, evliliğiniz için yapabileceğiniz en sağlıklı şeylerden biri de orijinal aileniz ile ilişkiniz açısından sınırları belirlemektir. Bu, onlardan nefret ettiğiniz anlamına veya onları asla görmek istemediğiniz anlamına gelmez, sadece karınıza öncelik vermiş olursunuz, böylelikle de mutlu bir eşe ve mutlu bir yaşama sahip olabilirsiniz.

• Eşinize, sizden beklentilerinin neler olduğunu ve neye ihtiyacı olduğunu sorun

Bunu tahmin etmeye çalışmayın, kendisine sizden neler istediğini, neler beklediğini sorun ve isteklerini yapmaya çalışın.

• Annenizle ikiniz için de konuşun

Karınıza, annenizle bir sorun yaşadığınızda “bunu anneme sen söylemelisin” demeyin. Annenizle ikiniz için, bire bir veya çift olarak konuşmak ilişkiniz için daha sağlıklı olacaktır. Bu, kendiniz için yaşadığınız durumun sahibi olduğunuz ve bu durum içerisinde karınızla aynı yerde olduğunuz anlamına gelir.

• Eşinizle anneniz arasındaki ilişkinin ortasında kalmayı reddedin.

Aralarındaki herhangi bir anlaşmazlığa aracılık etme ya da farklı bakış açılarını yorumlama niyetinde olmadığınız açıkça belirtiniz. Kendiniz için sınırlar koymak, sizi günlerce sürebilecek kederden kurtarabilir .

• Erkekler, karınıza annenizden daha fazla öncelik vermelisiniz.

Çoğu erkek bunu yapamıyor. Anneyle olan göbek bağı kesin ve kararlılıkla kesilemiyor. Evlendiğiniz zaman, karınıza kararlı bir şekilde öncelik vermeli ve bunu annenize iletmelisiniz. Bunu belki de bir olay yaşadığınızda açıklığa kavuşturabilirsiniz.  Anne “seni çok seviyorum, ama şimdi evliyim ve ……. hayatımın bir numaralı kadını olmalı” diyebilmelisiniz. Bu belki annenizi acıtabilir ama açık olmak sonrası için iyi olacaktır.

• Bir kızın kalbini kazanmak sadece evlilik ile bitmez.

Evlendiğinizde, eşiniz orijinal ailenizden daha öncelikli ve tercih edilen olmalıdır. Öncelikli ve en önemlisi olduğunu anlaması önemlidir ve ailenizle yeni sınırlar oluşturmanız önemlidir. Annene karının önce geldiğini açıkladığında, muhtemelen daha iyi anlaşacaklardır, çünkü senin için rekabet etme ihtiyacını ortadan kaldırmış olacaksınız.

• Eşinizle ve annenizle ayrı ayrı kaliteli zaman geçirin.

Açıkçası, her şeyin bir aile olarak birlikte yapılması gerekmiyor. Açıkçası, eşinizle özel zaman geçirmek daha kolay olacaktır. Ancak annenizle (ebeveynlerinizle) birebir ilgilendiğinizden de emin olun, böylece büyüdüğünüz aile ile süreklilik sağlamış olursunuz.  Çünkü köken ailenizle paylaştığınız her şeye saygı gösterilmesi gerekiyor. Bir eşin(karı/koca) sadece ailenizden hoşlanmadığı için ailenizle birlikte olma ihtiyacınızı ve arzunuzu kabul etmemesi, kök ailenizle teması sınırlamak için asla yeterli bir neden değildir.

Buradaki asıl mesele, herkesten önce en fazla evliliğinizin ilgiyi hak ettiğidir. Öncelikli olarak karınızla olan ilişkinizdir ve bu ilişkinin sağlıklı olmasıdır. Evliliğinize bu hakkı verdiğinizde, diğer tüm ilişkiler kendi kendine yoluna girecektir.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Vajinismusu genel olarak, hiçbir fiziksel engel olmamasına rağmen kadının korku, kaygı ve endişelerinden dolayı cinsel ilişkiye izin vermemesi olarak tanımlıyoruz. Vajinismusta başta vajina etrafındaki kaslarla birlikte tüm vücutta kasılma, endişe, korku, tiksinme ve panik hali olur; hasta bacaklarını açılmasını engelleyecek şekilde sıkıca kapatır ve elleriyle eşini iterek cinsel ilişkiye izin vermez.

Vajinismus erken çocukluk döneminde ve yetişkinlikte yaşanmış travmalar, cinsel istismar, taciz veya tecavüz gibi olaylar sonucu gelişebileceği gibi, kişinin cinsellikle ilgili yanlış ve olumsuz inançlarından kaynaklanabilir. Hamilelik korkusu, daha öncesinde acılı ve ağrılı bir birleşme yaşanmış olması, yetersiz cinsel eğitim, ev yaşantısında katı ve dengesiz dini öğretilerin olması, evde şiddet yaşantısı, aileye ilişkin korkular, bağlanma korkusu, taciz eden bir partnerin olması, güven eksikliği vb. nedenleri vardır.

Vajinismusun tedavisinde herhangi bir ilaç kullanımına gerek yoktur. Bunun yanı sıra tıbbi bir müdahaleye de gerek yoktur. Vajinismus konunun uzmanı bir cinsel terapist ile birlikte uygun psikoterapi yöntemleri kullanılarak ortadan kaldırılabilir.

Bir psikoterapi yöntemi olan EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) travma sonrası ortaya çıkan stres bozukluğunun ve bir çok ruhsal bozukluğun giderilmesinde etkili olan bir terapi yöntemdir. Cinsel terapistler, cinsel işlev bozukluklarını başarılı bir şekilde tedavi etmek için farklı teknikler kullanırlar. EMDR ‘de vajinismusun tedavisinde kullanılan etkili ve kısa süreli bir terapi yöntemidir. EMDR nedir? http://www.sezensalihoglu.com/calisma-alanlarim/emdr-nedir/

Çocukluk çağında cinsel travmaya maruz kalmış erişkin kadınlarda EMDR terapisinin travmaya bağlı semptomlarda azalma veya iyileşme sağladığı bildirilmiştir. (Edmond ve ark.1999, Edmond ve Rubin 2004).

EMDR ile vajinismusa sebebiyet veren olumsuz cinsel deneyimler veya travmalar, mevcut işleyiş içindeki tetikleyiciler, uyaranlar ve durumlar hedeflenerek, beklenti ve korkular ele alınır ve gelecekte pozitif bir cinsel yaşantı için çalışılır. Beynin belirli bir bölümünde asılı kalan travmatik yaşantılar EMDR ile duyarsızlaştırılarak, olumsuz etkileri yok edilir. Örneğin, mastürbasyon yaparken yakalanan ve azarlanan bir kız, yetişkin yaşamında çok büyük bir utanç duygusu yaşayabilir. Küçük bir “t”(travma) olarak değerlendirilebilecek bu içsel utanç, daha sonra yetişkinlikte kişinin cinsel işlevini etkileyebilir.  EMDR, istemsiz yanıtı duyarsızlaştırmak ve çocukluk çağı travmasına ilişkin olumsuz bilişi yeniden işlemesine yardımcı olmak için kullanılabilir. Negatif biliş yeniden işlendikten sonra, pozitif biliş kurulabilir. Vajinismusun oluşmasına sebep her ne olursa olsun EMDR ile çalışılması ve ortadan kaldırılması mümkündür.

Yapılan araştırmalarda belirtildiği gibi EMDR terapi yöntemi ile vajinismusun 3 seans gibi kısa bir sürede çözümlendiği söylenebilir. EMDR ile vajinismusun ortaya çıkmasına sebebiyet veren travmatik yaşantılar ve olumsuz inançlar çalışıldığında vajinismusta otomatik olarak ortadan kalkmaktadır.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Evlilik öncesi danışmanlık, çiftlerin evlenmeye hazırlanmalarına yardımcı olan bir terapi şeklidir. Evlilik öncesi danışmanlık, eşlerin güçlü ve sağlıklı bir ilişkilerinin olmasını sağlamaya yardımcı olur,çiftlere istikrarlı ve tatmin edici bir evlilik için daha iyi bir şans verir. Bu tür bir danışma aynı zamanda evlilik sırasında sorun yaşanmasına sebep olabilecek zayıflıkların belirlenmesine de yardımcı olur.

Evlilik öncesi danışmanlık genellikle evlilik ve aile terapisti olarak bilinen terapistler tarafından verilir.

Evlilik öncesi danışmanlık eğitseldir, geliştiricidir ve önleyicidir. Evlilik öncesi danışmanlık, çiftlerin evlilik öncesinde ilişkilerini geliştirmelerine, birbirlerini ve kendilerini daha iyi anlamalarına ve tanımalarına olanak sağlar. Evlilik öncesi danışmanlıkta, para ile ilgili konular, iletişim becerileri, inançlar ve değerler, evlilikte roller, cinsellik, çocuk sahibi olma isteği, aile ilişkileri, karar verme becerileri, öfke ile başa çıkma, birlikte zaman geçirme gibi konular üzerine çalışılabilir.

Evlilik öncesi danışmanlık, evlenecek çiftlerin iletişim kabiliyetlerini geliştirmelerine, evlilik için gerçekçi beklentiler belirlemelerine ve çatışma çözme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Kendi değerlerinizi, düşüncelerinizi ve geçmişinizi bir ilişkiye getirdiğinizi ve her zaman birbirinizle uyuşmayabileceğinizi unutmayın. Örneğin, aile sistemleri ve dini inançlar çok değişkendir. Pek çok çift, ilişki ve evlilik içerisinde etkili olan anne-babasıyla ve diğer rol modelleriyle çok farklı bir gelişim yaşamıştır. Birçok insan evlendiğinde sosyal, finansal, cinsel ve duygusal ihtiyaçlarını daha rahat karşılayacağına inanır fakat bu her zaman böyle olmayabilir. Siz ve eşiniz evlilik öncesinde aranızdaki farkları ve beklentileri tartışarak, evlilik sırasında birbirinizi daha iyi anlayabilir ve destekleyebilirsiniz.

Evlilik öncesinde ihtiyaç duyduğumuz temel hazırlık aslında pratik değil psikolojiktir. Evlilik öncesi danışmanlık ile geçmişinizin geleceğinizi nasıl etkilediğini analiz edersiniz. Bir dereceye kadar hepimiz çevremizin ve tecrübemizin ürünleriyiz. Evlilik öncesi danışmanlık, sizden, büyürken gördüklerinize veya geçmişte yaşadıklarınıza dayanarak evlilik hakkında herhangi bir izlenim oluşturup oluşturmadığınızı anlamanızı isteyecektir. Evlenmeden önce geçmiş dinamiklerden ve ilişkilerden bahsetmek, bunları irdelemek ve anlamak, insanların daha bilinçli, sağlıklı seçimler yapmalarını ve daha sağlıklı şekillerde ilişki kurmalarını sağlar.

Evlilik öncesi danışmanlık, bir çifte evlendiklerinde ne gibi sorunlarla karşılaşabileceğini görme fırsatı sunar. Her iki tarafın da geçmişlerine bakmalarını, ilişkiye hangi dinamikleri getirebileceklerini ve nasıl başa çıkacaklarını, yaşamın yeni bir evresine girerken yaşayabilecekleri sorunlarla en iyi nasıl baş edebileceklerini düşünmelerini sağlar.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Boşanan Ebeveynlere Öneriler

Çocuklar için boşanma özellikle üzücü, stresli ve kafa karıştırıcı bir durumdur. Boşanma, hangi yaşta olursa olsun, bir erkek veya kız çocuğunun hayatında büyük bir değişikliğe sebep olur. Çocuklar anne ve babalarının boşanma kararlarıyla karşı karşıya kaldıklarında kendilerini  belirsizlik içinde, öfkeli, suçlu hissedebilirler. Ebeveynler arasındaki aşk kaybına tanık olmak, ebeveynlerin evlilik taahhütlerini çiğnediklerini görmek, iki farklı ev arasında gidip gelmek ve bir ebeveynle yaşarken diğer ebeveynin günlük yokluğuna alışmaya çalışmak, baş etmeleri gereken zorlu bir durum yaratır. Ayrılmış ebeveynlerin çocuklarının (hepsinin olmasa da bir kısmının), çocukluklarını ve yetişkinlik hayatlarını etkileyebilecekleri uzun vadeli sorunları oluşabilir. Ancak, ayrılan ebeveynlerin çocuklarının karşılaştığı sorunların çoğunu, ayrılığın kendisi değil, ayrılan eşlerin aralarındaki anlaşmazlıklar oluşturmaktadır. Bir çocuğun ailesinin dağılmasına üzülmesi normal olsa da, bir ebeveyn olarak boşanma sürecini ve sonrasını çocuklarınız için daha az acı verici hale getirmek için yapabileceğiniz çok şey vardır.

Çocuğuma boşanma hakkında ne kadar bilgi vermeliyim?

Özellikle ayrılmanızın veya boşanmanızın başlangıcında, çocuklarınıza ne kadarını söyleyeceğinizi seçmeniz gerekir. Bazı bilgilerin onları nasıl etkileyeceği hakkında dikkatlice düşünün.

Çocuğun yaşına duyarlı olun. Genel olarak, daha küçük çocuklar daha az ayrıntıya ihtiyaç duyar ve basit bir açıklama ile daha iyi hale gelirken, daha büyük çocuklar daha fazla bilgiye ihtiyaç duyabilir.

Lojistik bilgileri paylaşın. Çocuklara yaşam düzenlemelerindeki, okuldaki  veya aktivitelerindeki değişikliklerden bahsedin, ancak bunları ayrıntılarla boğmayın.

Gerçekleri söyleyin. Çocuğunuza verdiğiniz bilgilerin ne kadar çok ya da ne kadar az olduğu önemli değil, her şeyden önce doğru olması gerektiğinin önemli olduğunu unutmayın.

Boşanma sonrası çocuklarınız ve kendiniz için profesyonel yardım alın. Bazı çocuklar anne-babasının boşanmasını daha kolay atlatır, bazıları ise çok zor zamanlar geçirir. Çocukların bir dizi zor duygu hissetmesi normaldir. Fakat zaman geçmesine rağmen çocuğunuz toparlanamıyor ve gittikçe daha da zorlanıyorsa çocuğunuzun profesyonel yardım almasını sağlamanız faydalı olacaktır.

Ayrılan ebeveynler çocuklarına nasıl yardım edebilirler?

Çocuğunuzun hala kendisini seven iki ebeveyni olduğunu bilmesini sağlayın.

Çocuğunuzu yetişkin endişelerinden ve sorumluluklarından koruyun.

Olup biten şeylerde sorumluluğun çocuklara değil, ebeveynlere ait olduğunu açıkça belirtin.

Çocuklarınıza karşı açık olun ve konuşun. Çocuğunuzun sadece neler olup bittiğini bilmesi gerekmez aynı zamanda soru sormanın uygun olduğunu hissetmesi de gerekir.

Çocuğunuzun kendisini güvende hissetmesini sağlayın. Her iki ebeveyni tarafından bakılacağından emin olması gerekir.

Çocuğunuzla geçirmek için bol bol zaman ayırın.

Çocuğunuzu görmek için yapılacak düzenlemeler konusunda güvenilir olun.

Arkadaş ve akrabalarını görmesi gibi, her zamanki etkinliklere ve rutinlerine devam etmesini sağlayın.

Çocuğunuzun hayatında mümkün olduğunca az değişiklik yapın. Bu, çocuğunuzun, zorluklara rağmen, sevdiklerinin hala onları önemsediğini ve hayatın makul derecede normal olabileceğini hissetmesine yardımcı olacaktır.

Yapmamanız gerekenler

Çocuğunuzu asla aranızdaki çatışmaya çekmeyin.

Çocuğunuzdan taraf tutmasını istemeyin: “Kiminle yaşamak istersin tatlım?”

Çocuğunuza diğer ebeveynin ne yaptığını sormayın.

Eski eşinize geri dönmek için çocuğunuzu ‘silah olarak’ kullanmayın

Eski eşinizi çocuğunuza karşı eleştirmeyin, suçlamayın.

Çocuğunuzun eski eşinizin rolünü üstlenmesini beklemeyin.

Eğer çocuğunuzun boşanmanın etkileri ile baş etmesine yardım etmekte zorlanıyorsanız, dışarıdan yardım isteyebilirsiniz. Bu süreç duyarlı bir şekilde yönetilirse, çocuk yeni durumuna daha iyi adapte olabilir ve uzun vadede zorluk çekmez.

Anne- babalar boşanma sırasında ve sonrasında çocuklarınızın sizden istedikleri var…

Hayatımda yer almak için ikinize de ihtiyacım var. Lütfen beni arayın, e-posta gönderin, mesaj yazın ve bana birçok soru sorun. Sen karışmadığın zaman, önemli olmadığımı ve beni gerçekten sevmediğini hissediyorum.

Lütfen kavga etmeyi bırakın ve birbirinizle iyi geçinmek için çok çabalayın. Benimle ilgili konularda anlaşmaya çalışın. Benim hakkımda kavga ettiğinizde, yanlış bir şey yaptığımı ve suçlu olduğumu düşünüyorum.

İkinizi de sevmek ve her birinizle geçirdiğim zamanın tadını çıkarmak istiyorum. Lütfen beni ve her birinizle geçirdiğim zamanı destekleyin. Kıskanç davranır veya üzülürseniz, taraf tutmam ve bir ebeveyni diğerinden daha çok sevmem gerektiğini hissediyorum.

Lütfen doğrudan birbirinizle iletişim kurun, böylece aranızda mesaj getirip götürmek zorunda kalmam. Bu durum beni fazlasıyla yorar ve yıpratır.

Birbiriniz hakkında lütfen sadece nazik şeyler söyleyin veya hiçbir şey söylemeyin. Diğer ebeveynim hakkında bir şeyler söylediğin zaman, benden senin tarafını tutmamı beklediğini hissediyorum.

Lütfen ikinizin de hayatımda olmasını istediğimi hatırlayın. Anneme ve babama beni büyüteceklerine, bana neyin önemli olduğunu öğreteceklerine ve sorunlarım olduğunda bana yardım edebileceklerine dair güvenmek istiyorum.

Her ne kadar çocuklar için güçlü duygular zor olsa da, aşağıdaki tepkiler boşanma sonrası çocuklar için normaldir;

Çocuklarınızın boşanmanızdan dolayı size karşı öfkeli ve kızgın olması ve bu duygularını dile getirmesi gayet normaldir.

Çocukların yaşamlarında büyük değişikliklerle karşılaştıklarında endişeli olmaları doğaldır.

Ailenin yeni durumuna ilişkin çocuğun üzüntü duyması normaldir ve üzüntü, umutsuzluk ve çaresizlik duygusuyla birleştiğinde, hafif bir depresyon şekli olabilir.

Çocuğunuzun ayrılık veya boşanma ile ilgili sorunlarla baş edebilmesi biraz zaman alacaktır, ancak zamanla kademeli olarak gelişme göstermesi gerekir.

Boşandıktan sonraki birkaç ay sonra işler daha da kötüye giderse, çocuğunuzun depresyon, endişe veya öfke içinde sıkışıp kaldığını görmeniz ek bir desteğe ihtiyacı olduğunun bir işareti olabilir. Çocuklarda boşanmaya bağlı olarak ortaya çıkan depresyon veya kaygı ile ilgili bu uyarı işaretlerine dikkat edin:

Aşırı uyuma veya uykusuzluk şeklinde uyku problemleri yaşaması.

Konsantrasyon bozukluğu yaşamaya başlaması.

Okulda sorun yaşamaya başlaması.

Uyuşturucu veya alkol bağımlılığı

Kendini yaralama, kesme veya yeme bozuklukları göstermesi.

Sık sık kızgınsa ya da şiddetli patlamaları oluyorsa.

Sevdiği kişiler ile görüşmüyor ise.

Daha önceden yaptığı ve sevdiği faaliyetlere ilgisizlik varsa.

Bu veya boşanma ile ilgili diğer uyarı işaretlerini çocuğunuzda görüyorsanız, çocuğunuzun öğretmenleri ile görüşün veya belirli sorunlarla başa çıkabilmek için bir uzmandan yardım alın.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

ERGENLERE ÖNERİLER

Sevgili gençler bu yazıyı size ergenlik döneminin zorlukları hakkında bilgilenmeniz ve bu dönemin getirdiği zorluklarla başa çıkabilmeniz, kişiliğinizin gelişimi için birkaç noktaya dikkat çekmek amacıyla yazıyorum.

Ergenlik dönemi bildiğiniz üzere kendinizde birçok fiziksel, psikolojik, sosyal vb. değişimleri yaşadığınız, kimi zaman kafanızın karıştığı, kimi zaman kendinizi iyi hissettiğiniz, kimi zamanda kötü hissetmenize sebebiyet verecek zorlukları yaşadığınız bir dönemdir.

Bu dönemde şöyle şeylerle karşılaşabilirsiniz; Kız-erkek ilişkileri ile ilgili kafa karıştırıcı şeyler yaşamak, aşık olmak, ders çalışmak istememek, arkadaşlık ilişkilerinde sıkıntılar yaşamak, dışlanmak, depresif olmak, sinirli olmak, anne-baba ilişkilerinde problem yaşamak, kimsenin sizi anlamadığını hissetmek, fiziksel olarak kendinizi beğenmemek, çirkin veya şişman olduğunuzu düşünmek, sınav kaygısı yaşamak, çok fazla bilgisayar oynamak, sanal alemde çok fazla takılmak, cinselliğe ilgi duymak, merak etmek, beğendiğiniz birilerine benzemeye çalışmak, vb…. bu listeyi fazlasıyla uzatabiliriz.

ARKADAŞLARINIZ KONUSUNDA SEÇİCİ OLUN

Bu dönemde arkadaşlıklar çok fazla önem kazanır. Arkadaşlık ilişkisi çok önemlidir, arkadaş gün gelir sizi anlayan, destekleyen, kendinizle ilgili bazı şeyleri fark etmenizi sağlayan kişiler olurlar. Bu yüzden arkadaşlarınızı seçerken, güvenilir, samimi, içten kişiler seçmeye özen gösterin, sadece o sırada yalnız kalmamak için mecburi arkadaşlıklar kurmayın.

GELECEĞİNİZ İÇİN PLANLAR YAPIN

Daha çok erken olduğunu düşünebilirsiniz fakat değil. Tam da yol haritanızı oluşturma zamanı, neler istediğinizi bilmek ve hedeflerinizi belirlemek önemli, bu konuda çalışmalara başlayın. Önce kısa vadeli hedefler koyun kendinize. Hedeflerinizin gerçekleştirilebilir olmasına dikkat edin. İlgi ve yeteneklerinize göre hedefler koyun kendinize. Hedeflerinize ulaşmak için çok çalışmaktan ziyade düzenli ve disiplinli çalışmanız önemlidir. Tabi ki sosyal, sportif faaliyetlerinizi de hayatınıza katarak, çalışmalarınızı sürdürün.

HER KONUDA YARDIM İSTEMEYİ BİLİN, YARDIM İSTEMEK GÜÇSÜZLÜK DEĞİL AKSİNE NE KADAR CESARETLİ OLDUĞUNUZUN GÖSTERGESİDİR.

Başınıza bazen istemediğiniz, sıkıntılı, kendinizi kötü hissedebileceğiniz şeyler gelebilir. Bu okulda bir arkadaşınızın size zorbalık yapmasından tutunda aile içerisinde yaşadığınız sizi etkileyen bir üzücü olayda olabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda size yardımcı olabileceğini düşündüğünüz güvenilir bir arkadaşınızdan, bir büyüğünüzden veya öğretmenlerinizden yardım isteyin.

CİNSELLİKLE İLGİLİ GÜVENİLİR KAYNAKLARDAN BİLGİ ALIN

Cinsellikle ilgili bir takım şeyleri merak edebilirsiniz, bunları merak etmek utanılacak bir durum değildir. Yalnız bu meraklarınızı gidermek için doğru bilgiler içermeyen, size doğru bilgiler vermeyecek kaynak ve kişilerden uzak durun. En ideali ebeveynlerinizden bu konularda yardım istemektir.

 “HAYIR” DEMEYİ ÖĞRENİN

En önemli yaşam becerilerinden biri “hayır” diyebilmeyi başarmaktır. Hayır diyeceğiniz kişi bazen çok sevdiğiniz bir arkadaşınız, bazen anneniz, babanız, bazen öğretmeniniz olabilir. Haksızlığa uğrayacağınız bir durum söz konusu ise, istemediğiniz bir şeyi yapmaya zorlandığınızda, yanlış olduğunu bildiğiniz bir şey size zorla dayatılıyorsa, hoşunuza gitmeyen sonucunda iyi duygular hissetmeyeceğiniz bir şeyi yapmak zorunda bırakılıyorsanız vb. bu durumlarda hayır demeyi öğrenmelisiniz. Bazen gençler yalnız kalmamak adına, arkadaşını kaybetmemek adına veya anne babası kendisine kızacağı için vs birçok sebepten ötürü hayır demeyi beceremez. Fakat kimi zaman bunu diyebilmek sizi birçok tehlikeli ve hoş olmayan durumdan koruyabilir.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Sağlıklı bir ilişkiye sahip olmak aslında sandığınızdan daha kolaydır. Evliliğin iyi olması ve kötü olması tamamen çiftlerin uzlaşabilmeleri ile ilgilidir. Eşler genellikle şöyle düşünür “değişmesi gereken kişi eşim, ben değil”. “Haksız olan o, ben haklıyım.” Bu yanlış bir zihniyettir aslında. Bir insanı değiştirmek çok zordur, hatta imkânsızdır. Dolayısıyla evliliklerde de herkes kendini değiştirmekten sorumlu olmalıdır, eşinizi değiştirmeyi unutmalısınız. Evlilik karşılıklı etkileşimdir. Karşı taraf size karşı hoşlanmadığınız bir davranışta ya da söylemde bulunuyorsa, öncelikle bakmanız gereken sizin buna nasıl katkı sağladığınızdır. Bu yazıda amaç kocaların, karılarıyla iyi gitmeyen ilişkilerinde neler yapabileceklerine dair tavsiyelerde bulunmaktır.

Peki neler yapılabilir?

1-Dinleyin ve sorular sorun: Karınız size bir şey anlatıyorken, onu can kulağı ile dinleyin ve anlamaya çalışın. Sadece size neyi aktarmaya çalıştığına odaklanın. Bunun bir bilmece olduğunu düşünün ve cevapları da zaten anlatılanın içinde olacak. Eğer anlamadıysanız, sorular sorun, eşinizin bakış açısını anlamaya çalışın. Bunun için dinleyin ve sorgulayın. Çünkü genelde eşler birbirlerine söyledikleri şeyi evet duyarlar ama anlamazlar. Sadece tartışmanın üstesinden gelmeye çalışırlar. Unutmayın ki; kadınlar anlatmak, konuşmak isterler ve anlaşıldıklarını görmek isterler.

2-Ona hediye almak yerine, onunla anı biriktirmeye çalışın: Evet, çoğu kadın mücevherleri sever, ama aynı zamanda eşiyle birlikte anı biriktirmeyi de sever. Eşinize olan sevginizi bir yüzük veya kolye satın alarak anlatmak yerine, ikinizin birlikte keyif alabileceği bir etkinlik planlayarak ta anlatabilirsiniz. Mesela dans dersleri almak, birlikte yemek kurslarına gitmek, fotoğraf çekmek, birlikte eğlenebileceğiniz bir konsere gitmek gibi. Aslında etkinliğin ne olduğu değil, o şeyi birlikte yaptığınız gerçeği onu özel yapan şeydir. Birlikte bir şeyler yapmak satın alabileceğiniz herhangi maddi bir şeyden daha büyük bir bağ oluşturacaktır aranızda.

3-Onların rahatlaması için bir şeyler yapın: Bazen her şeyin etrafımızda dönmediğini unutuyoruz. Karınız bazen sizinle ilgisi olmayan bir şeylere üzülebilir, kendisini üzerindeki sorumluluklar yüzünden stresli hissedebilir, yorgun hissedebilir. Eğer onu yoran çocuklarsa, siz çocukları alıp bir yerlere götürebilir onları oyalayabilirsiniz ve eşiniz de bu sırada kendisine vakit ayırabilir. Eğer yorgunsa ona bir masaj satın alabilirsiniz veya siz yapabilirsiniz. Burada önemli olan şey onun ruhunu ve bedenini biraz rahatlatmasına olanak tanımaktır.

4-Konuşmadan önce düşünün:  Bazen herkes gibi sizde bir şeylere üzülebilir, stresli veya öfkeli olabilirsiniz. Bu eşinizle ilgili olabilir veya olmayabilir. Böyle durumlarda bazen eşimize söylemememiz gereken şeyleri söyleriz ve sonrasında çok geç kalmış oluruz. Söylenmesinin kötü olacağını bilirsiniz ama söylersiniz. Böyle durumlarda özellikle tartışmalarda, bir şey söylemek üzereyken, sadece derin nefes alın, kendinize “bunu söylemem duruma ne fayda sağlayacak” diye sorun. Kısacası düşün,konuş ve mutlu ol.

5- Harekete geçin: Bu en önemli adımdır. Yapılması gereken bir şeyler varsa bunları sana söylenmeden önce yap. Bulaşıkları yıkamak, çöpü atmak, duvara asılacak bir tabloyu asmak vb. şeyler. Yapılacak şeyleri ertelemeyin ve harekete geçin. Göreceksiniz ki birkaç hafta sonra eşiniz bunları gördükçe daha mutlu olacak, sizi takdir edecek, size teşekkür edecek. Ve takdirini göstermek için o da daha çok şeyler yapmaya başlayacak.

Bunların hepsini yapmak mutlu bir evliliğe giden adımlardır, bunları günlük yaşamınıza uygularsanız emin olun ki evliliğiniz doğru ve mutlu bir yöne gidecektir. Kendiniz ve ilişkiniz hakkında daha iyi hissetmeye başlayacaksınız. Daha iyi bir ilişki için eşinize ve kendinize taahhütte bulunmanız gerekir. Bunları birkaç gün yapmakla her şeyin düzeleceğini sanmayın, tabi ki istikrarlı bir şekilde devam etmek gerekir. Dinlemeyi, düşünmeyi ve harekete geçmeyi unutmayın.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Anne-oğul ilişkileri gerçekten de karışıktır. Sağlıklı ve sağlıksız yapıda anne-oğul ilişkileri vardır. Bebek doğduğunda annenin bakımına, annesinin onu beslemesine, ihtiyaçlarını karşılamasına ve en önemlisi de sevgisine muhtaçtır. Oğul büyürken bir yandan dünyayı öğrenir, bir yandan da bağımsızlığını tesis eder. Bunlar gerçekleşirken tabi ki annesinin sevgisine, ilgisine, desteğine, bakımına ihtiyaç duyar. Fakat bir annenin, oğlunun adına tüm kararları vermesi, ihtiyaç duysun duymasın her şeyini karşılaması, onun gelişimine uygun yaşam becerileri geliştirmesine izin vermemesi ve devamlı kontrol eden bir yapıda olması onun bağımsızlaşmasını önemli ölçüde zorlaştırır. Bu sağlıklı bir anne-oğul ilişkisi değildir. Bir çocuğun kararlarını verirken devamlı annesinden destek beklemesi de sağlıklı bir ilişki değildir.

Bu sağlıksız ilişkiler sadece anne-oğul üzerinde değil, çevrelerinde sahip oldukları diğer ilişkileri de bozar. Yetişkin bir oğulun iş ilişkilerini, özel ilişkilerini, sosyal ilişkilerini de olumsuz yönde etkiler. Eğer bir oğul evlendikten sonra da eşinden önce annesine öncelik veriyorsa, bu sağlıksız bir ilişkidir. Böyle bir durumda yetişkin oğul, annesine öncelik vermediği için, annesinin beklentilerine karşılık vermediği için suçluluk, pişmanlık ve vicdan azabı vs. hissedebilir. Böyle bir sağlıksız anne-oğul ilişkisi, yetişkin oğulun evlilik ilişkisini de bozar.

Bazı anneler vardır ki aşırı korumacıdırlar. Oğullarını bırakmakta zorlanırlar. Oğullarının kendi hayatlarını kontrol etmelerine izin vermezler. Kendi sorumluluklarını üstlenmelerine engel olurlar. Oğulları evlendiklerinde gelinlerinin, oğullarına nasıl baktıkları konusunda merakta olurlar ve müdahalede bulunurlar.

Anne-oğul ilişkilerinin büyük bir kısmı oğlu daha bebek iken ve büyürken onunla kurduğu ilişkilerden ve sonrasında yaşanmış bir takım durumlardan kaynaklanır. Eğer annenin, kendi eşiyle sağlıklı bir ilişkisi yoksa, eşinden yeteri derecede duygusal olarak destek alamıyorsa veya eşi ölmüş ise o zaman bir erkek olarak en yakınında olan oğluna dönmesi kendisine doğal gelebilir. Örneğin, belki çocuğun babası küçükken annesinden ayrıldı ve erkek çocuk annesinin sahip olduğu tek şeydi. Ya da belki babası öldü ve o da her zaman annesi için üzüldü ve babasının orada olmamasını telafi etmeye çalıştı. Belki babası annesine çok kötü davranıyordu ve kendisi de bu boşluğu alması gerektiğini düşündü. Tabi ki anne de oğlunun tüm bu rolleri almasına izin verdi.

Bazen şöyle bir şeye de rastlanabilir, anne kendi çocukluğunda almış olduğu duygusal yaraları çocukları ile sarmaya çalışır. Eğer ilgisiz ve sevgisiz büyümüş ise bu ihtiyaçlarını patolojik bir şekilde çocukları üzerinden karşılamaya çalışır. Bu da çocuklarına karşı bağımlı bir ilişki geliştirmesini sağlar.

Anne-oğul arasındaki bu sağlıksız ilişki türü oğlunun evliliğinde problemler yaşamasına sebebiyet verir. Yetişkin oğulun eşi, her zaman kendisini kayınvalidesi ile rekabet etmek zorunda hissedebilir. Kayınvalide bu sağlıksız ilişki dolayısıyla, gelinini kendisine rakip olarak görebilir, oğlu elinden alınmış gibi hissedebilir. Tüm bunlarda yetişkin oğulun eşiyle ilişkisini etkiler ve mutsuz bir evliliğe sebebiyet verir.

Genelde erkekler, bir sevgili bulduklarında veya evlendiklerinde anneleri ile nasıl bir ilişki kuracaklarını bilmiyorlar ve çoğu zaman anne-oğul ilişkisi, bazı durumlarda boşanma noktasına kadar evlilik üzerinde büyük bir etkiye sahip oluyor.

Sağlıksız anne-oğul ilişkisine örnekler;

• Sağlıksız ilişki: Oğlum her zaman beni görmekle yükümlüdür ve beni tüm planlarının önüne koymalıdır.
• Sağlıklı ilişki: Oğul annesini görmek istiyorsa eğer planları içine alır ve annesi ile uygun bir zaman için randevulaşır.
• Sağlıksız ilişki: Erkek çocuk, annesini hayal kırıklığına uğratır ve istediği şeyi yapmazsa annesinin kendisine kızacağından veya onunla konuşmayacağından korkar.
• Sağlıklı ilişki: annesini üzeceğini bildiği bir şeyi söylemek zorunda kalsa bile bunu söylemekte açık olmalıdır. Çünkü annesinin bunun üstesinden gelebilecek bir yapıda olduğunu bilir.

Evliliklerde, sağlıksız anne-oğul ilişkilerinden kaynaklanan problemler çözülebilir. Yapılması gerekenler;

1- Bir sorun olduğunu kabul etmek ve hem bireysel hem de çift olarak bir psikoterapistle görüşerek bu sorunların üstesinden gelme konusunda yardım almaktır.

2- Sınırları belirlemek ve ilk başta küçük küçük adımlar atarak bu sınır ihlalini ortadan kaldırmaya çalışmak gerekir.

Tabi ki bir anne oğulun sağlıklı bir şekilde yakın bir ilişkisinin olması kötü değildir. Aksine annesiyle yakın ilişkileri olan, iyi bir iletişimi olan erkek evlatlar, duygularını daha iyi ifade etmeyi ve anlamayı öğrenirler. Fakat geçilmemesi gereken bir çizgi vardır buna dikkat edilmelidir. Bizim burada bahsettiğimiz ilişki bağlı değil, bağımlı bir ilişkinin sağlıksız olduğudur.

Annelere birkaç tavsiye;

• Oğullarınızın tercihlerine ve sınırlarına saygı duyarak, onları sevmek ve hayatlarına dahil olmak, onlar büyüdüklerinde de sağlıklı ve yakın bir ilişki kurmanıza yardımcı olur.
• Güçlü ve de hassas bir oğul yetiştirmek için onu boğmadan, onun sınırlarını ihlal etmeden ona yakın durun.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Bebek Hüznü Nedir?

Doğumdan sonraki ilk gün veya takip eden günlerde, yeni doğum yapmış olan anne çeşitli duygular yaşar. Neşe ve mutluluk gibi harika duygularda yaşayabilir, üzüntü dahil zor duygularda yaşayabilir. Doğum sonrası yaşanan ağlama nöbetleri ve üzücü duygular “bebek hüznü” olarak bilinir. Yeni anne kendisini üzgün, kızgın, cesareti kırılmış, mutsuz veya karamsar hissedebilir. Bu şekilde hissetmek “kötü” bir anne olduğunuz veya bebeğinizi sevmediğiniz anlamına gelmez.

Ruh halindeki bu dalgalanmaların, doğumdan sonra kadının vücudunda meydana gelen hormon değişikliklerinden kaynaklandığına inanılmaktadır. Bunun yanı sıra “dinlenememek, uyuyamamak “ gibi şeylerde bu duyguların yaşanmasını arttırabilir. Neyse ki bebek hüznü olarak adlandırılan bu durum birkaç gün ile birkaç hafta arasında kendiliğinden hızlı bir şekilde geçme eğilimi gösterir.

Eğer böyle bir durum ile karşı karşıyaysanız daha iyi hissetmeniz için yapmanız gerekenler;

-Özellikle doğumdan sonraki ilk günlerde ve haftalarda yakınlarınızın, ev işleri, yemek hazırlama işleri ve çocuk bakımı konusunda size yardımcı olmalarına izin verin.

-Onlar size yardımcı olurlarken siz kendinize vakit ayırın, bolca dinlenin ve besleyici yiyecekler yiyin.

-Sevdiklerinizle ve sizin gibi yeni anne olanlarla sohbet edin. Bu durum size yalnız olmadığınızı hatırlatacak ve iyi gelecektir.

Bebek hüznü olarak adlandırılan bu durum bir veya iki hafta geçmiş olmasına rağmen hala devam ediyorsa o zaman bu duygusal durumların sebebinin doğum sonrası depresyonu olup olmadığı araştırılmalı ve bir uzmandan mutlaka yardım alınmalıdır.

Lohusalık Depresyonu Nedir?

Yapılan araştırmalar yaklaşık yedi kadından birinin doğum sonrasında tipik bebek hüznünden daha fazla, daha derin duygular yaşadığını söyler. Yeni annenin yaşadığı rahatsız edici duyguların süresinin uzaması, üzüntü, endişe, karamsarlık vs. gibi duyguların daha derin bir şekilde yaşanıyor olması lohusalık depresyonuna işaret edebilir. Lohusalık depresyonu yeni annenin günlük rutinine geçme yeteneğini ciddi şekilde etkiler.

Lohusalık Depresyonunun Belirtileri Nelerdir?

Doğumdan sonra, 2 haftadan daha uzun bir süredir aşağıdaki depresyon semptomlarından herhangi birine sahipseniz, lohusalık depresyonu yaşıyor olabilirsiniz ve mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.

-Huzursuz, karamsar, bunalmış, üzgün veya mutsuz hissediyorsanız

-Devamlı ağlıyorsanız,

-Bebeğinize ilgi duymuyor, bağlı hissetmiyor ve bebeğe zarar verme düşünceleriniz oluyorsa,

-Çok az veya çok yemek yiyor, çok az veya çok fazla uyuyorsanız,

-Önceden hoşlandığınız ve size zevk veren aktiviteleriniz veya hobileriniz artık ilginizi çekmiyor ve size zevk vermiyorsa

-Arkadaşlarınızdan ve ailenizden uzaklaştığınızı hissediyorsanız

-Kendinizi değersiz, suçlu veya kötü bir anne gibi hissediyorsanız

-Odaklanma veya karar verme konusunda güçlük yaşıyorsanız

Bazı yeni anneler yaşadıkları bu semptomları kimseye anlatamazlar, bunları yaşadıkları için utanabilir ve kendilerini suçlu hissedebilirler. Dışarıdan kötü anne olarak görüneceklerine dair endişe yaşayabilirler. Her kadın hamilelik esnasında veya bebek doğduktan sonra depresyona girebilir, fakat bu durum kişinin kötü bir anne olduğu anlamına gelmez. Eğer böyle bir durum yaşıyorsanız unutulmaması gerekir ki bu durumla tek başınıza mücadele etmek zorunda değilsiniz, yardım almak sizin ve bebeğinizin ruh sağlığı açısından oldukça önemlidir.

Doğum Sonrası Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?

Doğum sonrası depresyon için, bir psikiyatrist ile görüşüp eğer gerek görülürse ilaç tedavisine başlayabilir veya bir psikoterapist ile yüz yüze bireysel terapiden faydalanabilirsiniz. Bazı durumlarda ise hem ilaç tedavisi, hem de psikoterapi birlikte gerekli olabilir. Tedavi almak sizin ve bebeğiniz için önemlidir, depresyon için tedavi almak sizi kötü veya başarısız bir anne yapmaz, aksine yardım almak, yardım talep etmek bir güç işaretidir. Unutmamak gerekir ki doğum sonrası depresyon sizin suçunuz değildir. Duygularınızı bir profesyonelle paylaşmak, kendinizi iyi hissetme konusunda büyük bir etki sağlayacak ve olumlu değişiklikler yapma yolunda olacaksınız.

Doğum Sonrası Depresyon Hakkında Mitler

Doğum sonrası depresyon sıklıkla yanlış anlaşılır ve etrafını saran birçok mit vardır. Bunlar şunları içerir:

-Doğum sonrası depresyon, diğer depresyon türlerine göre daha az şiddetlidir.   Aslında, diğer depresyon türleri kadar ciddidir.

-Doğum sonrası depresyon tamamen hormonal değişikliklerden kaynaklanır.   Aslında birçok farklı faktörden kaynaklanıyor.

-Doğum sonrası depresyon yakında geçecek. “Bebek mavilerinden” farklı olarak,   doğum sonrası depresyon tedavi edilmezse aylarca sürebilir. Az sayıdaki vakada   uzun vadeli bir problem olabilir.

-Doğum sonrası depresyon sadece kadınları etkiler. Araştırmalar, her 10 babadan   1’inin bebek sahibi olduktan sonra depresyona girdiğini buldu.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Evlilik, yaşantıları ve kültürel yapıları farklı olan iki ayrı bireyin aynı zamanı ve mekanı paylaşmasıyla oluşan bir partner ilişkisidir. Aslında bir bakıma kadın ve erkeğin birlikte yaşamaya dair yaptığı bir anlaşmadır. Evlilik ilişkisinin temelinde saygı, sevgi, güven ve bağlılık duyguları yatar. Evliliğin temelindeki bu duygular ne kadar sağlıklı ve sağlamsa, evlilikte o denli sağlıklı olur. Bunun yanı sıra evlilikten beklentiler, evlenilecek kişiden beklentiler, farklılıklar ve tüm bunların farkında olmak vs. evliliğin uzun ömürlü olmasında çok önemlidir. Herkes mutlu olmayı hayal ederek evlenir, aslında kişi yaptığı seçimlerle evliliğindeki mutluluğu ve mutsuzluğu belirler. Evlilikte şüphesiz aşk ve cinsel çekim çok önemlidir fakat evliliğe karar vermeniz sadece bunlara bağlı olmamalıdır.

• Evliliğinizi aileleriniz onaylıyor mu? Evlilik iki kişi arasında oluyor olsa bile ailelerinde evlendiğini unutmamak gerekiyor. Biz anlaştıktan sonra aileler önemli değil düşüncesi doğru değil.
• Partnerinizin ailesi ile özellikle annesi ile ilişkisi nasıl? Bağlı mı bağımlı mı? Aileyle olan ilişkiler kişinin evliliğinde de belirleyici oluyor. Ailesini seven ve saygı gösteren kişi eşine de saygı duyar ve genelde iyi eşler olurlar. Patolojik olan kişinin ailesine özellikle de annesine bağımlı olması. Bu durumda evlilikte sıkıntıların yaşanması kaçınılmaz olur.
• Arkadaşlarınız evliliğinizi onaylıyor mu?
• Sık sık kavga ediyor veya ayrılıyor musunuz?
• Kavga ve çatışmalarınızı nasıl çözümlüyorsunuz?
• Kavga ve ayrılıklarınızın süresi ne kadar oluyor?
• Onunla birlikteyken kendinizi güvende ve anlaşılmış hissediyor musunuz?
• Birlikteliğiniz süresince şiddetin herhangi bir türüne maruz kaldınız mı?
• Alkol ve madde kötüye kullanımı var mı?
• Birlikteliğiniz yeterince sizi doyuruyor mu? Paylaşımlarınız yeterli mi?
• İlişkinizde aldatma var mı?

Dolayısıyla evlenmeden önce bu sorulara verdiğiniz cevaplar doğru bir seçim yapıp yapmadığınız konusunda size fikir veriyor olacaktır. Bunun yanı sıra evlenmeden önce eğer çatışmalar, kavgalar, kararsızlıklar yaşıyorsanız ve çözemiyorsanız bir evlilik danışmanından yardım alabilirsiniz.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Sınav Kaygısı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Sınavlar hayatımızda çok belirleyici bir rol oynamaktadır. İlkokuldan itibaren başlayan sınavlar başarının belirleyicisi, sonrasında iyi okullara girmenin bir şartı, ileride iyi bir meslek sahibi olmanın anahtarı olarak görülür. Dolayısıyla sınavların bu kadar çok anlamının olması da yoğun bir kaygının yaşanmasına sebebiyet verir. Sınavdan önce az miktarda hissedilen kaygı aslında elinizden gelenin en iyisini yapmanıza yardımcı olurken, kaygının fazlası performansı düşürerek başarıyı olumsuz yönde etkiler. Sınav kaygısı belirli konularda kazanılmış olan bilgilerin sınav sırasında etkili bir şekilde kullanılmasını engelleyen ve buna bağlı olarak başarının düşmesine neden olan aşırı stres ve endişe durumudur. Bu durum kişide fiziksel, duygusal, bilişsel, davranışsal anlamda kendini gösterir. Kişinin sınava girmeden önce midesi bulanır, eli ayağı titrer, kalp atışları hızlanır, terler, karın ağrısı yaşar, uyku düzeni bozulur; kişi aşırı heyecan ve korku duyar, bunun yanı sıra öfke ve hayal kırıklığı, çaresizlik, yetersizlik gibi hisler yaşayabilir. Kendileriyle ilgili “ben yapamam”, “başaramam” gibi olumsuz düşüncelere kapılabilirler. Bazı durumlarda sınav kaygısı o kadar yoğun yaşanır ki, öğrenciler korkularının kaynağını engellemek için sınavdan kaçabilecek veya okulu bırakabilecek pozisyona gelirler.
Sınav Kaygısının Nedenleri Nedir?
-Çocuklarının kaygılarını gidermesi gerekirken, anne-babaların tam aksine yüksek beklenti içerisinde olmaları, zaten sınava dair yoğun stres yaşayan ergenleri daha da kaygılandırmakla kalmayıp bunun yanı sıra gençlerin kendilerini çaresiz hissetmelerine sebebiyet verir. Bu süreçte yalnız kalan gencin iç çatışmalarının bir sonucu olarak ta yoğun sınav kaygısı ortaya çıkabilir.
-Yargılanmanın, eleştirilmenin ve kıyaslanmanın olduğu bir çevre çocuk veya ergende güvensizlik sorunu ve kaygı duygularına sebebiyet verir.
-Kaygılı bir yetiştirme tarzı ile büyüyen çocuklar, hayatlarının her döneminde kaygılı kişiler olacakları için bu durumda
sınav kaygısı çekmeleri de olası bir durumdur.
-Başarısız olduğunda reddedileceği, değer görmeyeceği, sevilmeyeceği düşüncesi çocuk veya ergende sınav kaygısı yaratabilir.
-Sürekli başarısız olduğu deneyimler yaşamış olması, kişide bu durumu değiştiremeyeceği düşüncesi oluşturabileceğinden ötürü kaygı yaşamasına sebep olabilir.
-Gerçekçi hedefler belirlememiş olmak ve yeterince hazırlanmamış olmakta sınav kaygısına sebebiyet verir.
Sınav Kaygısı Ve EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)
EMDR, travmatik olayların ve geçmişte yaşanmış olan rahatsız edici durumların yarattığı üzücü ve acı veren duyguları duyarsızlaştırmak için kullanılan bir terapi yöntemidir. Hayatımızda sadece büyük travmalar değil, çocuklukta yaşamış olduğumuz utanç verici olaylar, hayal kırıklıkları, aşağılanma, eleştirilme vb. sık görülen durumlar da uzun süreli olumsuz etkiler bırakırlar ve bu olumsuz etkiler bedenimizde ve zihnimizde yükselerek algımızı etkilerler ve şimdiki zamanda mutsuzluğa ve uygunsuz davranışlara yol açarlar. Dolayısıyla bunlarda bir travmadır ve bu anılarda işlevsel olmayan bir şekilde yanlış bir anı formunda depolanmışlardır. EMDR sadece travmanın tedavisinde etkili değildir. Bunun yanı sıra anksiyete bozuklukları, yeme bozuklukları, panik atak, fobiler, madde kötüye kullanımı, bağlanma bozuklukları gibi bir çok bozukluğun tedavisinde kullanılmaktadır.
EMDR sınav kaygısı için de çok etkili ve hızlı bir tedavi yöntemidir.
Günlük hayatımızda yaşadığımız her anı, beynimizin sağ ve sol bölümleri arasında gidip gelerek işlenir ve işlenen bu anılar hafızamızda normal bir anı olarak yerini alır. Ama bazen öyle olumsuz yaşantılar olur ki beynimiz bunu işleyemez ve bu anılar travmatik bir yaşantı olarak hafızamızda asılı kalır ve zaman zaman bir takım tetikleyiciler ile aktif hale gelerek bize olayın ilk günündeki gibi rahatsızlık verir.
Sınavlarla ilgili olumsuz düşünce ve duygularımızın kaynağı da çoğu zaman işlenmemiş anılardır. EMDR ile gencin sınav kaygısına sebebiyet verebilecek, öncesinde yaşamış olduğu olumsuz deneyimler ve kendisi hakkında sahip olduğu olumsuz inançları üzerine çalışılır. Bu şekilde yaşanmış olan olumsuz anıların beyinde işlenmesi sağlanarak, kişinin sınav kaygısına bağlı olarak verdiği bedensel tepkilerin ve sınava dair olumsuz inançların hızlı bir şekilde yok olması sağlanır. EMDR yönteminin çok hızlı ve etkili bir şekilde sonuç veriyor olması tedavi süresini oldukça kısaltmaktadır ve çoğunlukla 2-4 seans gibi kısa bir sürede sınav kaygısı tamamiyle ortadan kalkmaktadır.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) türkçe anlamıyla Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’dir.
EMDR sekiz evresi ve bir çok prosedür ve metodu olan geniş kapsamlı, bütüncül bir psikoterapi yöntemidir. Ne yazık ki bazı acı veren anılar inatçı olurlar. Bunun nedeni bazı olaylardan duyulan rahatsızlığın çok yüksek düzeyde olmasıdır, öyle ki beynin bilgi işleme sistemi bozulur ve anıyı kendi başına çözüme götüremez. Bu şekilde olan travmatik anıları beyin bir nevi hazmedemez ve bu anılar beynin bir bölümünde asılı kalırlar ve en ufak bir tetikleyici ile aktif hale gelirler ve bu şekilde rahatsızlık düzeyimiz yükselir. Olay sanki yeni yaşanmış gibidir ve olay anında hissedilen duygu ve düşünceler hala çok canlıdır.
EMDR ile bu olumsuz anıların işlenmesi sağlanarak beynin bu anıyı hazmetmesi ve normal anı ağlarının arasına gönderilmesi sağlanır. Bir olay yeterli şekilde işlendiğinde, biz o olayı hatırlarız, ancak eski duyguları ve hisleri tekrar hissetmeyerek rahatsız olmayız. Anılarımız tarafından bilgilendiriliriz, fakat kontrol edilmeyiz.
Hayatımızda sadece büyük travmalar değil, çocuklukta yaşamış olduğumuz utanç verici olaylar, hayal kırıklıkları, aşağılanma, eleştirilme vb. sık görülen durumlar da uzun süreli olumsuz etkiler bırakırlar ve bu olumsuz etkiler bedenimizde ve zihnimizde yükselerek algımızı etkilerler ve şimdiki zamanda mutsuzluğa ve uygunsuz davranışlara yol açarlar. Dolayısıyla bunlarda bir travmadır ve bu anılarda işlevsel olmayan bir şekilde yanlış bir anı formunda depolanmışlardır.
EMDR’nin birincil hedefi bu deneyimleri işleyerek yanlış formda depolanan bu anıları, normal anı havuzuna göndererek danışanın özgürce şimdiki zamana geçişini sağlamaktır. EMDR ile yaşanılan sorunların temelini hazırlayan geçmiş deneyimlere (yaşantılara) erişilir, rahatsızlıklara neden olan şimdiki durumlar işlemden geçirilir ve gelecekteki başarılar için gerekli olan yeni öğrenim, beceri ve perspektifler bellek ağları içine alınır.
EMDR terapisi seansları sırasında insanlar uyanıktır ve yeteneklerinin tam kontrolüne sahiptirler.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Bazı evlilikler mutlu bir şekilde sürerken, bazı evlilikler boşanmayla sonuçlanabiliyor. Evliliklerin boşanmaya doğru gitmesinin altında ekonomik nedenlerden daha çok ilişkisel nedenler yatıyor. Ekonomik krizlerden kaynaklı sorunlar çiftler arasında sonuç bulabiliyorken, ilişkisel nedenlerden kaynaklı sorunların çözülmesi daha güç oluyor ve bir uzman yardımı gerektirebiliyor.

Evlilikleri freni patlamış bir araba gibi boşanmaya götüren nedenleri şöyle sıralayabiliriz,

Tartışmalara Sert Bir Şekilde Başlangıç Yapmak

Çiftlerden biri aralarında çıkan tartışmaya direk suçlayarak ve eleştirerek başlayabiliyor ve bu şekilde başlandığında tartışma kavgaya dönüşebiliyor. Tabi bu durumun yaşanması hemen boşanılacağı anlamına gelmiyor, fakat ardından başka yıkıcı adımların atılmasına sebebiyet veriyor.

Partneri Sürekli Eleştirme

İlişki içerisinde partneriniz hakkında bir takım yakınmalarınız mutlaka olacaktır. Fakat yakınmayla eleştiri arasındaki farkı doğru bir şekilde kavramak gerekir. Yakınma belirli bir davranış üzerinde odaklanır, eleştiri ise suçlama ve genel karaktere yönelik saldırıyla durumu daha kötü bir hale sokar.

Aşağılama ve Hor Görme

Eşlerden biri yalnız veya kalabalık ortam gözetmeksizin eşiyle alay eder, başkalarıyla kıyaslar, başarılarını önemsemez, eşine onur kırıcı bir şekilde davranır, başkalarının yanında hakarete varacak şekilde takma adlar takar. Kısacası eşini takdir etmez ve önemsemez. Bu tutumlar kaçınılmaz olarak uzlaşma yerine daha fazla çatışmaya yol açar.

Savunmacı Tavır

Ortada yanlış bir davranış veya yanlış alınmış bir karar vardır. Bu duruma neden olan partner kendini agresif bir şekilde savunmaya geçer, karşı tarafa saldırır ve özür dilemez. Aksine karşı tarafı suçlayarak “sorun bende değil sende “ der. Savunmacılık çatışmayı tırmandırır ve durumu daha da çıkmaza sürükler.

Araya Duvar Örme

Tartışmaların sert başlayıp giderek artan bir hor görmeye ve kendini savunmaya yol açtığı evliliklerde, en sonunda eşlerden biri iletişimi keser. Kişi iletişimi keserek bedenlerinde ki yoğun stresi azaltmaya çalışır ve araya duvar örer. Tartışma esnasında araya duvar ören eş göz kontağını keser, hiç bir şey demeden durur, söylenenleri duysa bile hiç tepki vermez veya bulunduğu yeri terk eder. Diğer eş ise bu durumu bir tepki olarak algılayarak tartışmayı daha da alevlendirir. Bu durumun sıkça yaşanması evliliği boşanmaya götüren nedenlerdendir.

Dolup Taşmak

Eşin olumsuz tavrı, eleştirileri, hor görmeleri vs. karşı tarafın iyice bunalmasına sebebiyet verir ve kişi hem fizyolojik olarak hem de duygusal olarak dolup taşma noktasına gelir. Kişi bu durumla sıkça karşılaşmaya başlayınca kendini korumak adına araya duvar örerek kendisini duygusal olarak ilişkiden kopartmış olur. Bu durumun sıkça yaşanması da boşanmalara sebebiyet verir.

Başarısız Onarma Girişimleri

Tartışma esnasında veya sonrasında çiftlerin durumu telafi edebilecek bir özürde bulunmamaları veya af dilememeleri evliliği boşanmaya götüren nedenler arasındadır. Oysa ki tartışma esnasında frene basmak veya sonrasında telafi edici girişimlerde bulunmak evlilikleri kurtarır.

Sorumlulukları Paylaşmamak

Zaman içerisinde eşlerden birinin kendisinden beklenen sorumluluklarını yerine getirmemesi evlilik içerisinde güvensizliğe ve huzursuzluğa neden olur. Sorumlulukların yerine getirilmemesi kuşkusuz ki bir boşanma nedenidir.

Sorunları Görmezden Gelmek ve Biriktirmek

Bazı çiftler sorunlarını anında konuşmak yerine görmezden gelmeyi, sorunu halının altına itmeyi tercih ediyorlar. Konuşulmayan bu sorunlar gittikçe birikiyor ve sonrasında en ufak bir tartışmada ortaya çıkarak daha büyük kavgaların yaşanmasına sebebiyet veriyor. Bu durumların da sıkça yaşanması boşanmalara sebebiyet veriyor.

Eski Defterleri Açmak

Kötü giden evliliklerde boşanmaya sebebiyet veren nedenlerden biri de geçmişte yaşanan olumsuzlukların hatırlanarak tekrar gündeme getirilmesidir. Bu durum çiftlerin tartışmaları esnasında sıkça yaşanıyor ve eski defterler yeniden açılarak “sen şöyle yapmıştın” diye cümleler sarf ediliyor. Sarf edilen bu cümleler tartışmaların daha da alevlenmesine sebebiyet vererek evliliği boşanma noktalarına sürükleyebiliyor.

Duygusal Kopukluk

Eşlerin birbirlerinden duygusal olarak kopmaları, birbirleriyle bir şey paylaşmamaları, birlikte vakit geçirmemeleri, aynı ev içerisinde birbirine koşut yaşamlar sürdürmeleri anlamına gelir. Bu aşamaya gelindiğinde taraflardan birinin veya ikisinin de evlilik dışı ilişkilerine rastlanabilir. Duygusal kopukluk boşanmanın en önemli göstergelerinden birisidir.

PEKİ, BU DURUMDA NE YAPMAK GEREKİR?

Evlilik ilişkisi bir kere bozulmaya başladı mı gerekli olan önlemler, ilişkinin daha da kötüleşmesini beklemeden hemen alınmalıdır. Çiftler çoğunlukla evlilikleri konusunda yardım aramaya, ilişkileri iyice çıkmaza girdikten sonra başlarlar ve bu durumda bazen her şey için geç kalınmış olabilir.  Çiftler ilişkilerinde bazı şeylerin yolunda gitmediğini gördüklerinde ve bu durum karşısında çözümsüz kaldıklarında mutlaka bir evlilik terapistinden, evlilik terapisi veya evlilik danışmanlığı gibi profesyonel destek almalıdırlar.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

EMDR Nedir?

EMDR, Türkçe açılımıyla Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, güçlü bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bugüne kadar her yaştan yaklaşık 2 milyon kişinin farklı tiplerde psikolojik rahatsızlıklarının başarıyla tedavi edilmesini sağlamıştır.

EMDR Nasıl Geliştirildi?

EMDR’nin gelişimi 1987 senesinde, Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini azaltabildiğini tesadüfen keşfetmesiyle başladı. Dr. Shapiro bu etkiyi travmaya maruz kalmış kişiler üzerinde bilimsel olarak inceledi ve tedavide sağlanan başarıyı gösteren çalışmasını yayınladı (Journal of Traumatic Stress, 1989).

O tarihten itibaren EMDR, tüm dünyadan terapistlerin ve araştırmacıların katkılarıyla hızla gelişti. Günümüzde EMDR, birçok farklı terapi ekollerinden ögeleri içeren, farklı tanı almış durumlara özel standartlaştırılmış protokolleri bulunan, bütüncül bir terapi yöntemidir.

EMDR Nasıl İşliyor?

EMDR teorisinin altyapısını oluşturan Adaptif Bilgi İşleme Modeline göre beyin, fizyolojik temelli bir sistemle, her yeni deneyim aracılığı ile kendisine ulaşan bilgiyi işler ve işlevsel hale getirir. Duygu, düşünce, duyum, imge, ses, koku gibi bilgiler işlenip ilişkili anı ağlarına bağlanarak bütünleşir. Böylece o deneyimle ilgili öğrenme gerçekleşir. Edindiğimiz bilgiler gelecekte tepkilerimizi uygun bir şekilde yönlendirmek üzere depolanmış olur.

Bu sistem normal çalıştığında ruh sağlığını ve insan gelişimini öğrenme yoluyla desteklediği için adaptif, uyumlu bir mekanizma olarak kabul edilir.

Travmatik veya çok fazla rahatsız eden olaylar yaşandığında bu sistem bozuluyor gibi gözükmektedir. Yeni bilgi işlenip mevcut anı ağına entegre olmaz. Deneyimi anlamlandırabilmek için anı ağlarındaki işlevsel bilgilerle bağlantı kurulamaz ve akıl sağlığına uygun sonuçlar çıkarılamaz. Sonuç olarak öğrenme gerçekleşmez. Duygular, düşünceler, imgeler, sesler, beden duyumları yaşandığı haliyle depolanır. Bu nedenle bugün yaşanan bazı durumlar bu izole kalmış anıları tetiklerse, kişi o anının bir kısmını ya da bütününü yeniden yaşar gibi etkilenir.

EMDR’ye göre rahatsızlıkların, olumsuz duygu, düşünce, davranış ve kişilik özelliklerinin arkasında uyum bozucu, işlev bozucu, işlenmeden ve izole bir şekilde depolanmış bu tür anılar yatar. Kişinin kendisi ile ilgili olumsuz inançları (örn: Ben aptalım), olumsuz duygusal tepkileri (başaramamaktan korkma) ve olumsuz somatik tepkileri (sınavdan önceki gece karın ağrısı) problemin kendisi değil, semptomları, bugünkü dışavurumlarıdır. Bu olumsuz inanç ve duygulara yol açan işlenmemiş anılar şimdiki zamandaki olaylar tarafından tetiklenmektedir.

Doğal afetler, büyük kazalar, kayıplar, savaş, taciz, tecavüz gibi önemli travmaların yanı sıra, başta çocukluk çağı olmak üzere her yaşta yaşanan ve etkisi travmatik olan her tür yaşantı; günlük hayatta aile, okul, iş çevresinde yaşanan olumsuz olaylar, şiddete maruz kalmalar, aşağılanmalar, reddedilmeler, ihmal ve başarısızlıklar işlenememiş anılar arasında yer alabilirler.

EMDR, bu tür izole anıların işlenmesini sağlayan fizyolojik temelli bir terapidir. Beynin zamanında yapamadığı işlemi yapmasını sağlar. Kilitli kalmış anı ile diğer anı ağları arasında ilişki kurulması, öğrenmenin sağlanarak bilginin adaptif bir şekilde depolanması mümkün olur. Danışan artık rahatsız olmaz ve anıyı yeni ve sağlıklı bir perspektiften görür.

EMDR terapisi ile sadece semptomlar ortadan kalkmaz. Yeni bakış açısının kazandırdığı pozitif inançlar ve olumlu duygular kişinin kendisine, ilişkilerine, dünyaya bakışını da olumlu yönde değiştirip kişisel gelişim sağlar.

EMDR Terapisi Nasıl Uygulanır?

EMDR terapisinde 8 aşamalı, üç yönlü (geçmiş, şimdi, gelecek) bir protokol uygulanır. Hedef, geçmişte yaşanan anıların yeniden işlenerek duyarsızlaşmanın sağlanması, bugünkü semptomların tedavisi, danışanın gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlar karşısında, kazandığı olumlu inanç ve duyguların geliştirdiği yeni bakış açısının yönlendirdiği davranışları gösterebilmesidir.

EMDR Protokolü

Danışan Geçmişi: Semptomlar ve sorunların kaynağı olan anılar ve gelecekle ilgili hedefler belirlenir ve tedavi planı oluşturulur.

Hazırlık: Danışan EMDR hakkında bilgilendirilir, işlemlemeye hazır hale getirilir.

Değerlendirme: Terapist, danışanın hedef anıyı temsil eden resmi, bu resimle ilgili bugünkü negatif inancını ve duygularını, bedenindeki hislerini ve yerini ve arzuladığı pozitif inancını belirlemesine yardımcı olur.

Duyarsızlaştırma: Bu aşamaya danışanın anıyı temsil etmek üzere seçtiği resme odaklanması, negatif inancını düşünmesi, negatif duygularını yaşaması ve tüm bunların bedeninde yarattığı değişimi hissetmesi ile başlanır. Ardından danışan zihnini serbest bırakır. İçeriğini veya nereye doğru gittiğini kontrol etmeden zihninden geçen her şeyin farkına varır.

Danışan işlemleme sırasında terapistin iki yöne hareket ettirdiği parmağını gözleriyle takip eder. Danışanının zihninden geçenlere ve göz hareketlerine aynı anda dikkatini vermesinin, beynin sağ ve sol yarımküresini ilişkiye geçirdiği düşünülmektedir.

Beyin, yaşantılardan gelen bilgiyi REM uykusu (Hızlı Göz Hareketli Uyku) sırasında işler. EMDR’de uygulanan çift yönlü göz hareketlerinin benzer bir fizyolojik etkiyi, uyanıkken sağlayabildiği öngörülmektedir. Aynı zamanda, çift yönlü işitsel uyarım, çift yönlü dokunma gibi farklı uyarımlardan da yararlanılmaktadır.

Terapist her setten sonra, danışana zihninden geçenleri sorar, işlemlemeyi kontrol eder ve tüm süreçte danışana rehberlik eder. Anı ve danışanın kendisi ile ilgili pozitif düşünce ve inançları (örn: Elimden gelen her şeyi yaptım) arasında bağlantı kuruluncaya ve anı daha az rahatsızlık verir hale gelinceye kadar işleme sürdürülür.

Yerleştirme: Danışanın pozitif inancını pekiştirmek amacıyla setler uygulanır.

Beden Tarama: Danışanın bedenini taraması ve rahatsızlık veren bir duyum varsa işlenmesi sağlanır.

Kapanış: Terapist danışana geribildirimde bulunur, gerektiğinde rahatlatacak bazı teknikleri uygular, seanstan sonra neler olabileceğini anlatır. Psikolojik tepkileri hakkında kısa notlar almasını ister.

Yeniden Değerlendirme: Bir önceki seansın değerlendirilmesi yapılır. Terapist önceki seansta ulaşılmış pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediğini kontrol eder. Ayrıca danışandan gelen yeni verileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler sonucunda işlemleme süreci devam eder veya diğer anılarla çalışılmaya başlanır.

İşlenmemiş, geçmiş ve yakın zaman anı veya anıların işlenmesi tamamlandığında bugünkü rahatsızlık veren semptomlar da büyük ölçüde kaybolur. Yine de her bir semptom tekrar taranır ve gerekirse işlenir. Böylece protokolün Geçmiş ve Bugün aşamaları tamamlanır ve Gelecek aşamasına gelinir.

Terapist danışandan daha önce belirlenmiş, işlevsel olmayan tepkileri harekete geçiren her bir güncel tetikleyici durum için arzu ettiği davranışları belirtmesini ister. Terapist ve danışan beraber arzu edilen davranışların sergilendiği senaryolar hazırlar. Danışan bu senaryoları adım adım hayalinde yaşar ve rahatsızlık veren noktalarla karşılaşılırsa işlenir. Gerekirse danışana yeni bilgi ve beceriler kazandırılır. Böylece danışanlar daha önce sorun yaşadıkları durumlarla baş etmeye hazır hale gelirler.

EMDR Ne Kadar Sürer?

EMDR terapi literatüründe ‘kısa süreli terapiler’ grubunda yer alır. EMDR tedavisinin ne kadar süreceği sorunun tipi, danışanın bugünkü yaşam koşulları, önceki travmaların sayısı ve etkisi ile bağlantılıdır. Her kişinin bilgileri kendi değerleri ve deneyimleri doğrultusunda kendine has bir biçimde işlemesi de süreyi etkiler.

EMDR’nin Etkinliği Kanıtlandı mı?

Sayıları 20’ye yakın kontrollü araştırma sonucunda EMDR’nin danışanların çoğunluğunun travma sonrası stres semptomlarını etkili bir biçimde azalttığı veya yok ettiği, genellikle psikolojik sorunları ile bağlantılı olan semptomlarda da (endişe gibi) azalma sağladığı görülmüştür. EMDR birçok uluslararası sağlık ve devlet kurumu tarafından da etkili bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:

Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO, World Health Organization)

Amerikan Psikiyatri Birliği (American Psychiatric Association)

Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği (International Society for Traumatic Stress Studies)

Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı (U.S. Department of Veterans Affairs)

Amerika Savunma Bakanlığı (U. S. Department of Defense)

Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (United Kingdom Department of Health)

Ulusal İsrail Akıl Sağlığı Kurulu (Israeli National Council for Mental Health)

 Daha fazla bilgi aşağıdaki web sitelerinde bulunabilir:

EMDR International Association: www.emdria.org

EMDR Europe: www.emdr-europe.org

EMDR Institute: www.emdr.com

EMDR Türkiye: www.emdr-tr.org

KAYNAKLAR:

1-Shapiro, F., Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Basic Principles, Protocols and Procedures, 2nd Edition, Guilford Press, Newyork, 2001.

2-Shapiro, F. , EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek, Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 2012.

3-Royle, L. , Kerr, C. , Integrating EMDR into your Practice, Springer Publishing Company, Newyork, 2010.

4-Parnell, L. , EMDR in the Treatment of Adults Abused as Children, W.W. Norton & Company, Newyork, 1999.

5-Kavakçı, Ö. , Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR, HYB Basım Yayın, Ankara, 2012.

6-EMDR Treatment and Training Manual / Level 1, EMDR Institute.Inc,2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin,DBE).

7-EMDR Treatment and Training Manual / Level 2, EMDR Institute.Inc, 2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin, DBE).

8-Facilitator Guidelines, Policies and Training Handbook, EMDR Institute.Inc, 2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin, DBE).

9-EMDR as an Integrative Psychotherapy Approach, Edited by Shapiro F., American Psychological Association, Washington, DC, 2002.

10-Grand, D., Işık Hızında Duygusal İyileşme – EMDR, Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 2005.

11-Professional Brosure; EMDRIA (EMDR International Association) Press, 2005.

12-Ören, E., Solomon, R. , EMDR Therapy: An overview of ist Development and Mechanisms of Action, Ç: Önder Kavakçı, EMDR Türkiye E-Bülteni, Sayı 2, Ocak 2013.

Not: Yazı EMDR Derneğinden alınmıştır. (http://www.emdr-tr.org)

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/

Bebeklerde uyuma bozuklukları sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur. Öyle ki anne-babalar bununla ilgili ciddi sıkıntılar yaşamaktadırlar. Uykunun bir anlamı da, aslında rahim içi yaşama bir dönüştür. Bilim adamları bunu böyle saptamışlardır. Bebeklerin çeşitli uyuma seremonileri vardır.

Yeni doğan uykusundan uyandığında annesinin memesini emmek ister, emer ve bir süre sonra doymuş ve halinden memnun bir şekilde yeniden uykuya dalar. Bu şekilde annesiyle oral yolla fiziki bir ilişki kurmuş olur ve annesiyle doğum öncesinde ki gibi tek vücut yaşadığı sanısına kapılır. Sonrasında görsel ve işitsel algılamalarının yardımıyla artık anne karnında yaşamadığını anlar. Annesiyle bedensel olarak sürekli yakınlık kurmak ister. Sonra buna bir durum daha eklenir, meme emmek bir haz kaynağına dönüşür. Bebek emer emer ve karnının doymasına aldırmayarak annesinin memesini somurmaya başlar. Zamanla da bunun yerine başka bir eylemi koyar ve baş parmağını somurmaya yönelir.  Süt çocuğu bu koşullar altında rahat uykulara dalar ve bu davranışlar bir alışkanlığa ve uyuma seremonisine dönüşür.

Her çocuğun uyuma seremonisi farklıdır, kimi süt çocuğu annesinin memesinin yerine bir battaniyenin ucunu, bir yastığın köşesini koyar. Kimi çocuklar yüzlerine ince bir bez konulmadan uyumazlar. Böyle bir bez, sanki anne memesinden ayrılmada uyuyormuş hissini uyandırır. Bu tülbentle annesinin sıcaklığını, kokusunu algılar.Bazı süt çocukları ise emziksiz uyumaz. Emzikleri olmadığında korku ve tedirginliğe kapılırlar. Emzikleri ağızlarına verildiğinde, çok geçmeden derin bir uykuya dalarlar.Kimi süt çocukları da vardır ki uyumak için bazı hareketleri ararlar. Ya annelerinin kollarında, ayaklarında ya da arabada veya beşiklerinde sallanarak uyurlar. Böylelikle sanki hala annesinin karnındaymış ve annesiyle bir yerden bir yere taşınıyormuş hissini yaşarlar.

Görüldüğü gibi her çocuğun uyuma seremonisi farklıdır. Kiminin bez parçası, kiminin emzik, kiminin battaniye ucu, kiminin de baş parmağıdır. Bu seremoniler çocuklardan esirgenmemelidir. Ancak bir zaman sonra bu seremonilerden vazgeçilmesini sağlayacak önlemlerde tabi ki alınmalıdır. Zaman içinde haz veren bu uyku seremonileri süre bakımından kısaltılıp sonra ortadan kaldırılabilir. Fakat bunun bir reçetesi yoktur ve çocuklar zorlanarak ve hayal kırıklığına uğratılarak bu seremonilerden vazgeçmek doğru değildir. Bunun doğru zamanını biraz da annelerin iç güdülerine bırakmak gerekir. Çocuk elbette ki yeni duruma alışana kadar ağlayacak ve sızlanacaktır. Anne- babaların bu duruma hazır olmaları ve sabır göstermeleri gerekmektedir.

Çocuklarını bu seremonilerden vazgeçirecek anne, uyumadan çocuğuna bir ninni söyleyebilir, sesiyle çocuğun yalnız olmadığını ona hissettirmelidir. Ve zamanı geldiğinde aşamalı olarak ninni söylemede bırakılır ve çocuk artık kendi kendini sakinleştirmeyi öğrenir ve biraz daha büyüyüp geliştiğinde artık özel bir seremoniye ihtiyaç duymaz. Artık tek başına bir şeye ihtiyaç duymadan uyumayı öğrenmiş olur.

Çocuklarımızı uyuturken;

• Yalnız olmamalarına
• Karanlıkta kalmamalarına
• Uyandıklarında alıştığı kişinin yerinde (anne-baba) bir başkasını görmemelerine dikkat etmek gerekir.

Bu üç durum çocukta korku uyandırmaktadır. Bu korkularda uyuma bozukluklarına sebebiyet vermektedir. Tüm bu uyuma seremonileri korkuya,  yaşanılan tedirginlik ve gerginliğe karşı kişinin kendi kendini savunmasını yani kendini yatıştırmasını sağlar. Bu şekilde çocuk hala ana karnında güvenli bir ortamda olduğu duygusunu yaşar. Fakat uyku seremonilerinin zamanını uzatmamak ve aşamalı bir şekilde yerine başka şeyler koyarak, sonrasında yerine konulan şeylerde yok edilerek sağlıklı bir şekilde sonlandırılması gerekir. Uzayan seremoniler sonrasında ciddi sorunlara dönüşebilir.

Sezen Salihoğlu Sağlam

Uzman Klinik Psikolog

Devamı »

www.sezensalihoglu.com/hakkimda/